eDNA: vleermuis onderzoek voor spouwmuurisolatie

De eDNA-methode is een manier waarmee de aanwezigheid van dieren kan worden onderzocht. De methode is een uitkomst voor moeilijk bereikbare ruimtes. Het is daarom een ideale manier voor onderzoek naar vleermuizen in een spouwmuur. Wat betekent eDNA-onderzoek voor spouwmuurisolatie? Daarover lees je meer in deze blog.

Spouwmuur isolatie en vleermuizen

Spouwmuurisolatie is een van de meest efficiënte manieren om een woning te isoleren. Voordat het isolatiemateriaal in een spouwmuur kan worden aangebracht, moet eerst worden gekeken of de spouwmuur wel geschikt is. Een van de grootste uitdagingen? Vleermuizen.

Als er vleermuizen worden aangetroffen, moeten deze worden verwijderd. Omdat het beschermde dieren zijn, is verwijdering vaak prijzig. Maar ook als er geen vleermuizen aanwezig zijn, zorgen deze dieren voor problemen. Een ecologisch onderzoek naar de aanwezigheid van vleermuizen kost namelijk hoe dan ook tijd en geld.

Maar nu is er een alternatief voor dit soort onderzoek: de eDNA-methode.

Hoe werkt een eDNA-onderzoek?

Bij een eDNA-onderzoek wordt een proefmonster genomen van de omgeving waar de aanwezigheid van bepaalde dieren moet worden onderzocht. Bij sloten is dat bijvoorbeeld een beetje water. In het geval van spouwmuren is dat vaak stof, vuil of organisch materiaal.

Dit materiaal wordt met apparatuur verzameld, zoals bijvoorbeeld met een gespecialiseerde stofzuiger. Vervolgens wordt dit materiaal naar een onderzoekslab gestuurd, waar geprobeerd wordt om DNA uit het materiaal te halen. Het materiaal kan bijvoorbeeld poep of haar bevatten.

Als er inderdaad DNA wordt aangetroffen, kan worden gekeken om welke diersoort het gaat. Zo kom je er achter of het specifiek een vleermuissoort betreft. DNA valt onder normale omstandigheden meestal met enkele dagen of weken uit elkaar. Als er in het proefmonster vers DNA van vleermuizen is aangetroffen, kun je daarom met zekerheid zeggen dat er vleermuizen in je spouwmuren zitten.

De voordelen van de eDNA-methode

De eDNA-methode is een snelle en alternatief voor ecologisch onderzoek. Volgens de Rijksoverheid is de methode betrouwbaar, snel en een kansrijke toevoeging voor natuurvriendelijk isoleren. Er zijn meerdere voordelen als je deze onderzoeksmethode vergelijkt met een endoscopisch of ecologisch onderzoek:

• Sneller resultaat
• Goedkoop
• Niet gebonden aan seizoenen

Sneller resultaat

Een eDNA-onderzoek geeft sneller een uitkomst dan andere vormen van onderzoek. Omdat ecologisch onderzoek in veel gevallen een verplichting is, zorgt dit ervoor dat het gehele proces van spouwmuurisolatie een stuk sneller kan verlopen. Zowel isolatiebedrijven als hun klanten hebben hier profijt van.

Goedkoop

Een eDNA-onderzoek is goedkoper dan een ecologisch of endoscopisch onderzoek. Daarmee worden de totale kosten voor spouwmuurisolatie omlaag gebracht. De hoge investering die voor isolatie nodig is, is voor veel particuliere huiseigenaren een obstakel. Als de onderzoeksfase fors goedkoper wordt gemaakt, is dat in het voordeel van de huiseigenaren.

Niet gebonden aan seizoenen

De eDNA-methode kan op elk moment in het jaar worden gebruikt. Dit geldt niet voor bijvoorbeeld een endoscopisch onderzoek. Bij een endoscopisch onderzoek wordt een kleine camera in de spouwmuur geplaatst, waarmee wordt gekeken of er vleermuizen aanwezig zijn.

In april, mei, juni en juli hebben vleermuizen de zogeheten kraamperiode. Jonge vleermuisjes zijn dan kwetsbaar. Daarom moeten de vleermuizen in deze periode zoveel mogelijk met rust worden gelaten. Een endoscopisch onderzoek is in deze maanden dan niet mogelijk. Maar een eDNA-onderzoek wel. De vleermuizen ondervinden geen enkele hinder als er proefmonsters worden genomen. 

eDNA-onderzoek, ook voor particulieren?

Minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en staatssecretaris Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur willen van de eDNA-methode een erkende maatregel maken. Dit houdt in dat de methode wordt opgenomen in de Omgevingsregeling. Als dat gebeurt, kan de eDNA-methode breed in de isolatiebranche worden ingezet. Ook particulieren krijgen hiermee de mogelijkheid om op een goedkope, snelle manier hun spouwmuur te onderzoeken.

Op dit moment is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) bezig met een onderzoek naar de betrouwbaarheid van eDNA-onderzoek. Er wordt verwacht dat ook de  RVO positief gaat zijn over deze methode. Als dit inderdaad het geval is, zullen in de eerste helft van 2025 meer installatiebedrijven deze methode bij particulieren gaan gebruiken.

Veelgestelde vragen

Hoe lang duurt eDNA-onderzoek?

Het duurt ongeveer een tot twee weken voordat een proefmonster voor eDNA-onderzoek is geanalyseerd. Het verzamelen van het monster duurt hooguit een paar uur. De DNA-extractie uit het monster duurt een tot twee dagen. De analyse van het DNA neemt maximaal een week in beslag. Het samenstellen van het rapport duurt tot maximaal drie dagen.

Hoeveel kost eDNA-onderzoek?

Omdat eDNA-onderzoek op dit moment nog niet voor particulieren beschikbaar is, is het lastig om een prijsindicatie hiervoor te geven. Er worden echter voor het zakelijke segment onderzoeken aangeboden van rond de € 200 per proefmonster. Ter vergelijking kunnen de prijzen voor een degelijk endoscopisch onderzoek van de spouwmuur oplopen tot wel € 5.000.

Wat als er vleermuizen in de spouwmuur zitten?

Als vleermuizen in de spouwmuur worden aangetroffen, ben je als huiseigenaar wettelijk verplicht deze eerst te verwijderen. Omdat vleermuizen een beschermde diersoort zijn, moet dit diervriendelijk gebeuren. Voor de verwijdering zijn verschillende manieren mogelijk. Zo kun je milieuvriendelijk isoleren door zogeheten exclusion flaps te installeren. Dit zijn speciale luikjes waarmee een vleermuis wel naar buiten kan gaan, maar niet meer binnen kan komen.

Lees ook onze blog over vleermuizen en spouwmuurisolatie.

Zijn vleermuizen in een spouwmuur schadelijk?

Nee, vleermuizen zijn niet schadelijk als ze in de spouwmuur leven. Ze tasten de structuur van het huis niet aan. Ze zitten vooral in de weg als je de spouwmuur wilt isoleren. Als ze namelijk tijdens het isoleren nog aanwezig zijn, zullen ze dit niet overleven. De vleermuis heeft de status van beschermde diersoort. Daarom moet je eerst aanwezige vleermuizen in een spouwmuur verwijderen.

Vraag gratis offertes aan

Wil ook jij graag jouw spouwmuur isoleren? Je bent goedkoper uit als je verschillende lokale bedrijven met elkaar vergelijkt. Via Offertevergelijker krijg je binnen enkele minuten gratis en vrijblijvend tot 4 offertes toegestuurd. Zo vind je altijd de meest voordelige opties.

Ontvang nu gratis offertes!